Boezemfibrilleren: wat is het? En waarom ervaren vrouwen meer klachten dan mannen?

Boezemfibrilleren (ook wel atriumfibrilleren genoemd) is de meest voorkomende hartritmestoornis, waarbij de boezems (de bovenste kamers van het hart) ongecoördineerd en chaotisch samentrekken. Hierdoor kan het hart zijn pompfunctie niet goed uitvoeren. Normaal gesproken trekt het hart regelmatig samen, maar bij boezemfibrilleren gebeurt dit op een onregelmatige manier, waardoor de bloedstroom in het hart verstoord raakt. Door de meeste mensen wordt dit goed gevoeld en ervaren zij veel ongemak tijdens een aanval. Maar een deel van de mensen worden de onregelmatigheden niet gevoeld! Ongeveer 20-25% van de mensen met boezemfibrilleren weten niet dat zij deze hartritmestoornis hebben en worden er daardoor ook niet voor behandeld. Dit kan op langere termijn schadelijke gevolgen hebben. Wereldwijd leven naar schatting ongeveer 33 miljoen mensen met boezemfibrilleren.

Medische gevolgen van boezemfibrilleren

Hoewel boezemfibrilleren meestal geen direct medisch noodgeval is,  kan het op termijn wel verschillende medische complicaties veroorzaken, zoals een verminderde hartfunctie. Omdat de boezems onregelmatig samentrekken, kan het bloed niet efficiënt naar de hartkamers worden gepompt, wat leidt tot een verminderde vulling van de hartkamers. Hierdoor kan het hart niet optimaal functioneren en kan er uiteindelijk hartfalen optreden.

Een van de ernstigste complicaties van onbehandeld boezemfibrilleren is de verhoogde kans op een beroerte (ook wel een “stroke” genoemd). Dit komt doordat het bloed in de boezems stilstaat, wat kan leiden tot de vorming van bloedstolsels. Als zo’n stolsel loskomt, kan het via de bloedbaan in de hersenen terechtkomen en een beroerte veroorzaken. Mensen met boezemfibrilleren hebben een vijf keer hogere kans op een beroerte dan mensen zonder deze aandoening. Andere mogelijke complicaties zijn een TIA (transient ischemic attack, een tijdelijke beroerte), herseninfarct of hersenbloeding.

Verschillen tussen vrouwen en mannen

Hoewel boezemfibrilleren even vaak voorkomt bij mannen als bij vrouwen, ervaren vrouwen vaak meer klachten. Dit verschil kan worden toegeschreven aan een aantal factoren, waaronder hormonale verschillen, maar ook een mogelijk hogere gevoeligheid voor de symptomen van boezemfibrilleren bij vrouwen. Vrouwen hebben bijvoorbeeld vaker last van hartkloppingen, kortademigheid, vermoeidheid en angst als symptomen van boezemfibrilleren. Dit geeft veel ongemak en beperkingen in het dagelijkse leven en kan de kwaliteit van leven flink negatief beinvloeden. Daarnaast hebben vrouwen met boezemfibrilleren een hoger risico op een beroerte dan mannen.

Behandeling van boezemfibrilleren

De behandeling van boezemfibrilleren richt zich op het beheersen van de symptomen en het voorkomen van complicaties, zoals een beroerte. De meest voorkomende behandelingen zijn:

• Medicatie: Om het hartritme en de hartslag onder controle te houden, worden vaak medicijnen voorgeschreven, zoals bètablokkers, calciumantagonisten of antiaritmica. Daarnaast krijgen patiënten vaak bloedverdunners om de vorming van bloedstolsels te voorkomen.
• Cardioversie: Dit is een procedure waarbij het normale hartritme wordt hersteld door middel van een elektrische schok of medicatie.
• Ablatie: Dit is een minimaal invasieve ingreep waarbij de delen van het hart die verantwoordelijk zijn voor de onregelmatige ritmes worden weggebrand of uitgeschakeld.
• Pacemaker: In sommige gevallen kan een pacemaker worden geïmplanteerd om het hartritme te reguleren.

Leefstijl en zelfzorg

Leefstijl speelt een belangrijke rol in de preventie en het beheer van boezemfibrilleren. Dit zijn een aantal aanpassingen die je zelf kunt doen:

• Gezond eten: Een dieet dat rijk is aan groenten, fruit, vezels en magere eiwitten, en arm aan verzadigde vetten, zout en suiker kan helpen bij het beheersen van de risicofactoren voor boezemfibrilleren.
• Regelmatig bewegen: Regelmatige lichaamsbeweging kan helpen om het hart gezond te houden en het risico op boezemfibrilleren te verminderen.
• Gewichtsbeheer: Overgewicht kan een risicofactor zijn voor boezemfibrilleren, dus het behouden van een gezond gewicht is belangrijk.
• Roken en alcohol: Stoppen met roken en het matigen van alcoholgebruik kan het risico op boezemfibrilleren aanzienlijk verlagen.
• Stress verminderen: Het leren omgaan met stress door middel van technieken zoals meditatie, yoga of ademhalingsoefeningen kan helpen bij het verminderen van de triggers voor boezemfibrilleren.

Triggers voor boezemfibrilleren

Verschillende factoren kunnen boezemfibrilleren uitlokken, waaronder:

• Stress: Emotionele of fysieke stress kan boezemfibrilleren uitlokken.
• Alcohol: Overmatig alcoholgebruik
• Caffeïne: Te veel cafeïne, zoals in koffie, thee of energiedrankjes, kan het hartritme beïnvloeden.
• Slaaptekort: Onvoldoende slaap kan het risico op boezemfibrilleren verhogen.
• Onderliggende gezondheidsproblemen: Zoals hoge bloeddruk, diabetes of schildklieraandoeningen.

Conclusie

Boezemfibrilleren is een ernstige hartritmestoornis die kan leiden tot gevaarlijke complicaties, zoals een beroerte. Het is belangrijk om de symptomen te herkennen en medische behandeling te zoeken. Door aanpassingen in de leefstijl te maken en bekende triggers te vermijden, kan men wel de kans op episodes van boezemfibrilleren verkleinen en de algehele gezondheid verbeteren.